Nowe ujednolicone zasady przyjęć dzieci do przedszkoli

Jednolite zasady rekrutacji do przedszkoli to jedna z najważniejszych zmian, którą zakłada nowelizacja ustawy o systemie oświaty.

Proponowane zasady rekrutacji:
- dają pierwszeństwo przyjęcia dzieciom mieszkańców z gminy, na terenie której znajduje się dana placówka,
- uwzględniają potrzebę godzenia pracy zawodowej rodziców z obowiązkami rodzinnymi,
- definiują rodziców samotnie wychowujących dzieci,
- uwzględniają potrzeby m.in. rodzin wielodzietnych oraz niepełnosprawnych dzieci i rodziców.

Ustawa ta to także umożliwienie gminom określenia dalszych kryteriów rekrutacji - dostosowanych do lokalnych potrzeb. Realizuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczący zasad rekrutacji m.in. do przedszkoli.

Niezależnie od wprowadzonych rozwiązań rekrutacyjnych od 2017 r. każde dziecko będzie miało zagwarantowane miejsce w placówce przedszkolnej, w której każda godzina dodatkowa (ponad minimum 5 bezpłatnych godzin) będzie kosztowała nie więcej niż 1 złoty. Obecnie miejsca są przygotowane dla wszystkich 5-latków (są objęte obowiązkiem przedszkolnym). Natomiast dzięki obowiązującej od września tego roku tzw. ustawie przedszkolnej, prawo do miejsca w placówce przedszkolnej zyskają od 2015 r. wszystkie 4-latki, a od 2017 r. również 3-latki.

Oprócz obszaru rekrutacji do przedszkoli i szkół ustawa wprowadza: możliwość zatrudniania w przedszkolach specjalistów (np. do prowadzenia zajęć rozwijających zainteresowania dzieci). Będzie to możliwe w sytuacjach szczególnych, wyłącznie za zgodą Kuratora Oświaty.

Szczegóły rozwiązań

W projekcie nowelizacji ustawy proponuje się:

I. Określenie na poziomie ustawowym kryteriów rekrutacji do placówek przedszkolnych:

1. w pierwszej kolejności będą przyjmowane dzieci mieszkańców danej gminy,

2. w przypadku większej liczby kandydatów z gminy niż liczba dostępnych miejsc, przeprowadzone zostanie postępowanie rekrutacyjne, według kryteriów:

a. w pierwszej kolejności przyjęte zostaną te dzieci, które potrzebują szczególnego wsparcia państwa: niepełnosprawne, niepełnosprawnego rodzica lub rodziców, z niepełnosprawnym rodzeństwem, z rodzin wielodzietnych (minimum troje dzieci), objętych pieczą zastępczą oraz rodziców samotnie wychowujących dzieci. Wszystkie te kryteria mają jednakową wartość.

b.  na pozostałe miejsca dzieci przyjmowane będą zgodnie z dodatkowymi kryteriami określanymi przez gminę (nie więcej niż 6):

jednym z nich może być pierwszeństwo dla pracujących zawodowo rodziców lub rodzica,
jednym z nich może być kryterium dochodowe,
gmina określi dokumenty niezbędne do potwierdzenia spełniania wszystkich ustanowionych przez siebie kryteriów (kryterium dochodowe będzie potwierdzane oświadczeniem rodzica).
3.  jeśli po przyjęciu dzieci z terenu gminy pozostaną wolne miejsca, placówka będzie mogła przyjąć dzieci zamieszkałe poza terenem gminy, posługując się zasadami rekrutacji jak dla dzieci ze swojego terenu.

II. Ustawa będzie określała również zasady przeprowadzania rekrutacji:

1. Do publicznych szkół podstawowych i gimnazjów

Zachowane zostają dotychczasowe rozwiązania: uczniowie mieszkający w obwodzie danej szkoły będą przyjmowani z urzędu, bez postępowania rekrutacyjnego. Jeśli szkoła dysponuje wolnymi miejscami, może przyjąć uczniów mieszkających poza obwodem szkoły, po przeprowadzeniu postępowania rekrutacyjnego na zasadach opisanych w ustawie.

2. Do publicznych szkół ponadgimnazjalnych

a. Zachowane zostaną dotychczas obowiązujące rozwiązania: warunkiem przyjęcia do publicznej szkoły ponadgimnazjalnej (oprócz szkół policealnych) będzie wcześniejsze ukończenie gimnazjum, a w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie - także posiadanie zaświadczenia lekarskiego orzekającego o braku przeciwwskazań zdrowotnych do podjęcia praktycznej nauki zawodu.

b. Tak jak obecnie, będą brane pod uwagę wyniki uzyskane na zakończenie nauki w gimnazjum (odnotowane na świadectwie, potwierdzone zaświadczeniem o wynikach egzaminu gimnazjalnego oraz stosownymi zaświadczeniami). Zmianie ulegnie zakres przedmiotów, z których oceny będą brane obowiązkowo pod uwagę w postępowaniu rekrutacyjnym: będą to oceny z języka polskiego i matematyki oraz z dwóch wybranych przedmiotów.

c. W przypadku równorzędnych wyników uzyskanych w pierwszym etapie postępowania rekrutacyjnego będą przeprowadzane kolejne etapy na zasadach określonych w ustawie.

3. Do publicznych szkół: policealnych, sportowych i mistrzostwa sportowego, dwujęzycznych, dla dorosłych, artystycznych oraz oddziałów międzynarodowych

4. Do publicznych placówek zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania

5. Na zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, organizowane w publicznych placówkach oświatowo-wychowawczych

6. Na kwalifikacyjne kursy zawodowe prowadzone przez publiczne szkoły, placówki i ośrodki

7. Na kształcenie ustawiczne realizowane w formach pozaszkolnych przez publiczne placówki i ośrodki

III. W drodze rozporządzenia zostanie określony obowiązujący na terenie całego kraju, jednolity sposób przeliczania na punkty niektórych kryteriów, między innymi wyników egzaminu gimnazjalnego i wyników na świadectwie ukończenia gimnazjum oraz szczególnych osiągnięć wymienionych na świadectwie ukończenia szkoły.

IV. Na poziomie ustawy zostanie określona procedura przeprowadzenia rekrutacji, w tym procedura odwoławcza - w przypadku odmowy przyjęcia kandydata oraz zasad ujawniania i przetwarzania danych osobowych uczestników procesu rekrutacji.

V. Wejście w życie przepisów

Proponuje się stopniowe wprowadzanie rozwiązań dotyczących rekrutacji. Zasadnicza część przepisów w tym zakresie będzie miała zastosowanie do rekrutacji na rok szkolny 2016/2017. Zachowanie dłuższego okresu przejściowego pozwoli na dobre przygotowanie się na zmiany zarówno organom prowadzącym, jak i uczniom planującym swoją karierę edukacyjną.

VI. W ustawie proponuje się także, aby obowiązkiem gminy był również zwrot kosztów przejazdu środkami komunikacji publicznej dla opiekuna dziecka uczęszczającego do szkoły, do czasu ukończenia przez dziecko siódmego roku życia w sytuacji, gdy droga dziecka z domu do szkoły przekroczy odległość 3 km.