Czarny bez - Właściwości, działanie i przeciwwskazania

Czarny bez - Właściwości, działanie i przeciwwskazania

Czarny bez od dziesiątek lat wykorzystywany jest w medycynie ludowej. Jest jednym z najlepszych naturalnych sposobów na odpędzenie przeziębienia i wzmocnienie sił witalnych organizmu, dlatego tak często gościł w kuchniach naszych babć i prababć. Przez kilka ostatnich lat nieco zapomniany, dziś znów wraca do łask. Coraz częściej w sklepach ze zdrową żywnością znaleźć można bio-sok z czarnego bzu, nie brak też suplementów diety z jego ekstraktami. Czym wyróżnia się czarny bez i dlaczego warto go stosować?

Czarny bez - co to za roślina?

Czarny bez (Sambucus nigra L.) to roślina z rodziny piżmaczkowatych pospolicie występująca w Polsce. Rośnie w lasach, parkach, na skrajach łąk, w ogrodach, nad brzegami rzek, na przydrożach, w nieużytkach. Jest dużym krzewem, choć tak naprawdę bliżej mu do drzewa. Ma rozłożystą, okrągłą koronę i dorasta aż do 12 m. Posiada dekoracyjne białe kwiaty, które sprawiają, że roślina prezentuje się bardzo efektownie.

Walory ozdobne czarnego bzu idą w parze z właściwościami zdrowotnymi. Owoce czarnego bzu są skarbnicą flawonoidów, minerałów i innych cennych substancji. Owoce czarnego bzu zbiera się w sierpniu lub we wrześniu. Pozyskany z nich sok poddaje się procesowi pasteryzowania. Oprócz soku z owoców czarnego bzu można przyrządzić również cały szereg innych prozdrowotnych przetworów, takich jak syropy, nalewki, wina, dżemy, konfitury.

Czarny bez - skład

Surowcem zielarskim czarnego bzu są kwiaty i owce, przy czym to owoce znajdują częstsze zastosowanie. Owoce czarnego bzu są bardzo bogate w cenne flawonoidy, w tym we wzmacniającą naczynia krwionośne rutynę. Dzięki właściwościom napotnym i przeciwzapalnym owoce czarnego bzu stanowią skuteczny oręż przeciw przeziębieniom i infekcjom górnych dróg oddechowych.

Składniki aktywne owoców czarnego bzu to:

• flawonoidy (kwercetyna, izokwercetyna, rutyna, kemferol, hyperozyd, astragalina, antocyjany),
• kwasy organiczne,
• pektyny,
• garbniki,
• witamina A,
• witamina C,
• witaminy z grupy B (w tym kwas foliowy, kwas pantotenowy, niacyna),
• wapń,
• żelazo,
• cynk,
• fosfor,
• miedź.

Czarny bez - właściwości i działanie prozdrowotne

Owoce czarnego bzu znane są głównie ze wzmacniania organizmu i walki z przeziębieniami, jednak mają także wiele innych zalet, a jedną z nich jest działanie antyoksydacyjne pozwalające zyskać zwiększoną ochronę przed chorobami cywilizacyjnymi.

Spośród cennych właściwości czarnego bzu, szczególnie wymienić warto:

• Właściwości immunostymulujące – dzięki dużym pokładom witaminy C, kwercetyny, antocyjanów, czarny bez poprawia odpowiedź odpornościową organizmu w razie napotkania szkodliwych mikroorganizmów. W ten sposób zmniejsza skłonność do zapadania na przeziębienia, grypę i rozmaite infekcje.
• Właściwości przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe – dzięki garbnikom, minerałom, flawonoidom owoc czarnego bzu to skuteczny środek wygaszający procesy zapalne w organizmie i zwalczający szkodliwe bakterie i wirusy.
• Właściwości wykrztuśne – bez czarny ułatwia odkrztuszanie wydzieliny, dzięki czemu przynosi ulgę w kaszlu.
• Właściwości napotne – owoc czarnego bzu usprawnia mechanizm termoregulacji, co ma szczególnie istotne znacznie w trakcie infekcji, którym towarzyszy gorączka. Zwiększając potliwość, prowadzi do obniżenia temperatury ciała.
• Właściwości antyoksydacyjne – czarny bez zawiera dużą ilość substancji spełniających rolę antyoksydantów (m.in. liczne flawonoidy, cynk, witaminę C), dzięki czemu wymiata szkodliwe wolne rodniki z ustroju, przeciwdziała powstawaniu zmian nowotworowych, chroni układ krążenia i hamuje procesy starzenia.
• Właściwości ochronne dla serca i układu krążenia – czarny bez wzmacnia, uszczelnia i uelastycznia naczynia krwionośne, usprawnia krążenie, normuje ciśnienie krwi i działa przeciwmiażdżycowo.
• Właściwości moczopędne – zwiększając ilość produkowanego moczu, czarny bez przyczynia się do usprawnienia pracy dróg moczowych oraz detoksykacji ciała.

Czy czarny bez jest trujący?

Stosując czarny bez, musimy zachować ostrożność i unikać spożywania go w stanie surowym. Świeże owoce czarnego bzu zawierają sambunigrynę i prunazynę – substancje, które mogą wywołać zatrucie pokarmowe (objawiające się nudnościami, wymiotami). Jednak substancje te zanikają w procesie przetwarzania (np. obróbki cieplnej) surowca. Zatem wszelkie przetwory i herbaty z czarnego bzu są całkowicie bezpieczne.

Na co pomaga czarny bez?

Czarny bez jest skutecznym sposobem na podniesienie odporności i walkę z infekcjami. Warto też stosować go prewencyjnie jako ochronę dla całego organizmu przed wolnymi rodnikami, wirusami, bakteriami i toksynami. Sprawdzi się ponadto przy reumatyzmie, rwie kulszowej, migrenach, nerwobólach, kumulacji toksyn w organizmie.

Czarny bez pomaga też w stanach zapalnych skóry, oparzeniach, wysypkach, wypryskach i innych dolegliwościach skórnych. Jest dobrym wsparciem w chorobach wzroku, chorobach nerek, w cukrzycy i problemach trawiennych.

Czarny bez - przeciwwskazania

Czarny bez nie ma żadnych przeciwwskazań. Jeśli stosowany jest zgodnie z zalecanymi dawkami, jest całkowicie bezpieczny dla zdrowia. Pamiętajmy jednak, żeby nie spożywać surowych owoców czarnego bzu. Najpierw należy je poddać obróbce cieplnej (np. ugotować, a następnie wycisnąć z nich sok albo zrobić z nich konfiturę). Surowe owoce mogą wywołać skutki uboczne w postaci biegunek, bólu brzucha, wymiotów.

Merytoryczną dawkę wiedzy zapewnił Zielares.pl - Portal o ziołach, witaminach, suplementach i zdrowym stylu życia

Materiał zewnętrzny.