Czy Pandemia Potęguje Uzależnienie od Mediów Społecznościowych?

Pandemia jest czasem niezwykle trudnym nie tylko dla osób zmagających się z koronawirusem, ale także dla wszystkich pozostających w długotrwałej izolacji lub niemogących korzystać z dotychczasowym form rozrywek, takich jak spotkania w pubach i restauracjach, chodzenie do kina czy teatru, a nawet wyjazdów na wakacje.

Pomimo tego, że w Polsce stopień obostrzeń zmienia się w zależności od aktualnej sytuacji pandemicznej, kontakty międzyludzkie wciąż są ograniczane do niezbędnego minimum. Ludzie rzadziej spotykają się w gronie najbliższych, a samotność doskwierająca podczas spędzania długich tygodni w domu sprawia, że większym niż zwykle zainteresowaniem zaczęły cieszyć się media społecznościowe.

Kanały mediów społecznościowych dla wielu osób pełnią rolę okna na świat. Umożliwiają śledzenie tego, co aktualnie dzieje się w życiu innych - zarówno przyjaciół, rodziny, jak i celebrytów czy gwiazd ekranu. Pozwalają one na bycie na bieżąco z trendami i nowościami oraz pozostawanie w nieograniczonym kontakcie ze znajomymi z całego świata.

Negatywne strony mediów społecznościowych.

Korzyści, jakie przynoszą najnowsze technologie informacyjne i komunikacyjne są nie do przecenienia. Jednak nadmierna konsumpcja treści pojawiających się w mediach społecznościowych, przeglądanie tego, co pojawia się na profilach znajomych i obcych osób w każdej wolnej chwili i kompulsywne reagowanie na każde przychodzące powiadomienie wiąże się z niekontrolowanym nadużywaniem tych kanałów komunikacji. To z kolei może powodować kolejne problemy na poziomie osobistym i psychologicznym, szczególnie wśród młodszego pokolenia, które nie zna czasów „sprzed Internetu”.

Negatywne aspekty obsesyjnego korzystania z mediów społecznościowych obejmują między innymi ograniczone umiejętności słuchania, wycofanie emocjonalne, brak umiejętności komunikacyjnych w prawdziwym życiu i interpretacji rzeczywistości poza mediami społecznościowymi. Nadmierne zanurzenie w świecie kanałów społecznościowych może wpływać negatywnie nie tylko na życie społeczne osób dotkniętych uzależnieniem, ale także na ich nawyki żywieniowe, samoocenę i komunikację wewnętrzną.

Uzależnienie od mediów społecznościowych

Liczne badania przeprowadzone przez Światową Organizację Zdrowia dostrzegły wiele podobieństw między różnymi formami uzależnień. Według nich każdy rodzaj zachowania dający przyjemność, może stać się uzależniający. Osoby, które są uzależnione od nowoczesnych technologii społecznościowych często mają problem z zachowaniem samokontroli, chcą mieć stały dostęp do tego, co dzieje się w gronie ich przyjaciół i internetowych idoli w obawie przed FOMO oraz wykazują objawy odstawienia, takie jak stany lękowe, nadmierne pobudzenie, depresja i drażliwość gdy nie jest możliwy dostęp do sieci.

Pandemia a media społecznościowe

Wydaje się oczywistym fakt, że pandemia spowodowana przez koronawirusa może zwiększać negatywne skutki nadmiernego korzystania z mediów społecznościowych. Długotrwałe zamknięcie w domach spowodowało wzrost konsumpcji treści pojawiających się w Internecie na niespotykaną dotąd skalę. Sytuacja, której obecnie doświadczamy ma dosyć oczywiste skutki psychologiczne, które powodują zwiększone ryzyko wzrostu uzależnienia od mediów społecznościowych.

Szczególnie w początkowym okresie pandemii, media społecznościowe pełniły kluczową rolę w dzieleniu się informacjami na temat aktualnie panującej sytuacji. Doprowadziło to do zalania kanałów komunikacji teoriami spiskowymi oraz celowymi kampaniami mającymi na celu dezinformację społeczeństwa. Nawet w tak trudnym czasie, jakim jest pandemia, firmy zajmujące się mediami społecznościowymi nie rezygnują z walki o nowych użytkowników, zachęcając do pozostania w zasięgu ich usług tak długo, jak to możliwe.

W tym celu stosowanych jest wiele narzędzi, które czerpią z najlepszych technik marketingowych, a nawet nauk behawioralnych. Dzięki nim, korzystanie z mediów społecznościowych ma przynosić jak najwięcej satysfakcji, być postrzegane jako atrakcyjne, a nawet kluczowe, jeżeli chce się pozostać na bieżąco z tym, co dzieje się na świecie i w gronie bliskich. Z drugiej strony inżynierowie stojący za algorytmami mediów społecznościowych zdają sobie sprawę, że najwięcej uwagi przyciągają treści naładowane emocjonalnie, szokujące, a nawet przerażające.

Inne niebezpieczeństwa

Kolejnym niebezpieczeństwem, jakie grozi osobom korzystającym z mediów społecznościowych są naruszenia prywatności, a także nieświadome upublicznianie swoich prywatnych danych. Ma to miejsce nie tylko podczas dzielenia się ze światem swoją lokalizacją, zakupami czy sylwetkami bliskich znajomych, ale także w czasie wysyłania prywatnych danych poprzez media społecznościowe do osób, które mogą je ujawnić innym. Następna kwestia to możliwość przechwycenia przesyłanych danych przez cyberprzestępców na przykład podczas korzystania z Internetu z publicznego Wi-Fi lub niedostatecznego chronienia swoich haseł.

Jak zabezpieczyć się przed nadmierną konsumpcją treści w mediach społecznościowych i ryzykiem naruszenia prywatności? Aby chronić swoje połączenie, warto korzystać z oprogramowania VPN, które pozwala na bezpieczne łączenie się z Internetem przy pomocy szyfrowanego adresu IP. Warto również rozważyć zainstalowanie aplikacji monitorującej czas spędzany w mediach społecznościowych.

Na koniec

Problem prywatności danych został poruszony między innymi w filmach „Hakowanie świata” z 2019, w którym ujawniono na przykład to, jak wyniki z pozoru niewinnych testów osobności dostępnych w mediach społecznościowych mogą służyć celom propagandowym. Kolejnym filmem, który odsłonił czarną stronę mediów społecznościowych jest „Dylemat społeczny” z 2020 roku, który ukazuje, w jaki sposób media społecznościowe zmieniają naszą cywilizację i kto tak naprawdę stoi po drugiej stronie tej wielkiej machiny.