Sąd Okręgowy w Ostrołęce wydał korzystny dla przedsiębiorców wyrok w sprawie możliwości ponownego korzystania z programu "Mały ZUS Plus". Orzeczenie może mieć istotne znaczenie dla tysięcy małych firm w całej Polsce, które zostały pozbawione możliwości skorzystania z preferencyjnych składek na ubezpieczenia społeczne.
Spór o interpretację przepisów
Sprawa dotyczyła przedsiębiorczyni prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą, która korzystała z programu "Mały ZUS Plus" w latach 2019-2021, czyli przez pełne 36 miesięcy. Gdy w styczniu 2024 roku chciała ponownie skorzystać z tej preferencji, ZUS odmówił, twierdząc, że może to zrobić dopiero od stycznia 2025 roku.
Według stanowiska Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, przedsiębiorca musi odczekać pełne 24 miesiące od zakończenia poprzedniego okresu korzystania z ulgi, zanim będzie mógł ponownie z niej skorzystać. W praktyce oznaczałoby to, że osoby które korzystały z "Małego ZUS-u Plus" w maksymalnym 36-miesięcznym okresie w latach 2019-2021, mogłyby wrócić do programu dopiero w 2025 roku.
Sąd: Preferencja ma charakter cykliczny
Sąd Okręgowy w Ostrołęce stanął jednak po stronie przedsiębiorczyni. W uzasadnieniu wyroku podkreślono, że intencją ustawodawcy było umożliwienie przedsiębiorcom korzystania z preferencji składkowej w cyklicznych pięcioletnich okresach.
Kluczowe jest tutaj właściwe rozumienie przepisu art. 18c ust. 11 pkt 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który stanowi, że z programu nie mogą korzystać osoby, które ustalały podstawę składek zgodnie z tym programem przez 36 miesięcy "w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych".
Sąd wyjaśnił, że sformułowanie "w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych" należy interpretować jako miesiące graniczne korzystania z preferencji, a nie jako sztywny okres karencji. W styczniu 2024 roku rozpoczął się więc kolejny 60-miesięczny okres, w trakcie którego przedsiębiorcy mogą ponownie skorzystać z "Małego ZUS-u Plus" przez maksymalnie 36 miesięcy.
Takie wyroki zapadają regularnie
Wyrok Sądu Okręgowego w Ostrołęce nie jest odosobniony. Podobne stanowisko zajęły już wcześniej Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim oraz Sąd Okręgowy w Łodzi. Wszystkie te orzeczenia wskazują na jednolitą linię interpretacyjną, która jest korzystna dla przedsiębiorców.
Sąd powołał się również na zasadę przyjaznej interpretacji przepisów przewidzianą w Prawie przedsiębiorców, zgodnie z którą wątpliwości należy rozstrzygać na korzyść przedsiębiorców.
Program "Mały ZUS Plus" pozwala małym przedsiębiorcom na opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości uzależnionej od faktycznie osiągniętego dochodu, a nie od standardowej podstawy wynoszącej 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Dla firm o niewielkich dochodach oznacza to znaczne oszczędności.
Z programu mogą korzystać przedsiębiorcy, których roczny przychód w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył 120 000 złotych. Podstawa wymiaru składek jest wówczas uzależniona od dochodu, ale nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia.
Sytuacja pokazuje, jak ważne jest precyzyjne formułowanie przepisów prawnych dotyczących przedsiębiorców. Wieloznaczność regulacji prowadzi do sporów interpretacyjnych, które ostatecznie muszą rozstrzygać sądy. W tym przypadku orzecznictwo jednoznacznie opowiada się za interpretacją korzystną dla małych firm.