Właśnie minęła 91. rocznica sprowadzenia do Polski prochów generała Józefa Bema. Bohater powstania listopadowego i walk o niepodległość Węgier w 1848-1849 roku zmarł w 1850 roku w tureckim Aleppo (obecnie w Syrii) i został pochowany na muzułmańskim cmentarzu wojskowym Dżebel-el-Isam.
W drugiej połowie lat dwudziestych XX wieku, w niepodległej już Polsce, zrodził się pomysł przewiezienia szczątków generała do ojczyzny. Zawiązano w tym celu „Komitet Sprowadzenia do Kraju Zwłok Generała Józefa Bema”, w skład którego weszły najważniejsze osoby w państwie. Byli wśród nich: prezydent Polski Ignacy Mościcki, marszałek Józef Piłsudski, wicepremier Kazimierz Bartel, minister spraw zagranicznych August Zaleski oraz ministrowie pełnomocni Węgier i Turcji.
Powtórny pochówek Józefa Bema odbył się 30 czerwca 1929 roku w Tarnowie, jego rodzinnym mieście. Szczątki zostały uroczyście złożone w mauzoleum zaprojektowanym przez Adolfa Szyszko-Bohusza. Sarkofag wzniesiony na trzech parach kolumn i ulokowany w środku stawu w Parku Strzeleckim był formą kompromisu łagodzącego zastrzeżenia biskupów katolickich związane z pochówkiem Bema w poświęconej ziemi, gdyż ten pod koniec życia przeszedł na islam. Generał spoczął w ojczyźnie, a jednocześnie – nie w ziemi.
Sprowadzenie prochów i pogrzeb generała Bema należały do jednych z najważniejszych uroczystości patriotycznych II Rzeczpospolitej. Zostały uwiecznione licznymi fotografiami dokumentującymi poszczególne etapy tego doniosłego wydarzenia. Poniżej prezentujemy jedną z nich, znajdującą się w zbiorach Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce.
Kondukt żałobny z trumną generała Józefa Bema, autor nieznany, Tarnów, 1929 r., fotografia, nr inw. MKK/HA/2466
Pocztówka przedstawiająca mauzoleum Józefa Bema w Tarnowie, nr inw. MOO/HA/296
1
8
15