Głośne śledztwa pod lupą, także z Ostrołęki

Prokuratorski raport o głośnych śledztwach prowadzonych za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości zawiera kilka spraw z Ostrołęki. W dwóch z trzech zaprezentowanych postępowań wskazano na możliwe nieprawidłowości.

W sierpniu 2024 roku Prokurator Krajowy Dariusz Korneluk powołał w Prokuraturze Krajowej zespół prokuratorów do "zbadania spraw pozostających w zainteresowaniu opinii publicznej ze względu na ich przedmiot oraz charakter, prowadzonych i zakończonych w latach 2016–2023 w powszechnych jednostkach organizacyjnych prokuratury". Opublikowano już dwie części raportu i znalazły się w nich trzy sprawy prowadzone w Ostrołęce.

W pierwszej części raportu opublikowano sprawę, która - w ocenie zespołu - zastrzeżeń nie budzi. Chodzi o umorzenie postępowania dotyczącego oświadczeń majątkowych składanych
przez byłą poseł na Sejm. Ale w opublikowanej wczoraj drugiej części raportu pojawiły się sprawy, które wzbudziły już zastrzeżenia zespołu prokuratorów powołanego przez Korneluka.

Ad Vocem kontra Lex Super Omnia. "Efekt mrożący"

Pierwsza sprawa prowadzona była na podstawie zawiadomienia złożonego przez prezesa zarządu stowarzyszenia prokuratorów "Ad Vocem" w 2019 roku. Dotyczyło ono popełnienia przestępstwa przez kierownictwo innego stowarzyszenia - "Lex Super Omnia". Członkowie obu tych stowarzyszeń prezentują różne poglądy i - mówiąc delikatnie - sympatią do siebie nie pałają.

Przestępstwo, według zawiadamiającego, miałoby polegać na:

(...) polegającego na złożeniu w dniu 21 października 2019 r. zawiadomienia dotyczącego przekroczenia w dniu 06 grudnia 2016 r. uprawnień przez ówczesnego Ministra Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobro w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez prokuratorów Prokuratury Krajowej poprzez wydanie rozporządzenia w sprawie delegowania prokuratorów do Prokuratury Krajowej lub Ministerstwa Sprawiedliwości oraz Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, a także świadczeń przysługującym prokuratorom delegowanym poza stałe miejsce pełnienia służby, z przekroczeniem delegacji ustawowej zawartej w art. 112 ustawy Prawo o prokuraturze, w skutek czego prokuratorzy ci otrzymali od marca 2016 r. do 09 sierpnia 2018 r. nienależne świadczenia w postaci ryczałtu mieszkaniowego w łącznej wysokości 2.329.315,85 zł, czym działał na szkodę Skarbu Państwa, tj. o czyn z art. 231 § 2 k.k.

Do wskazania jednostki, która ma prowadzić sprawę wyznaczono Prokuraturę Regionalną w Białymstoku. A ta wyznaczyła ostrołęcką Prokuraturę Okręgową.

Sprawę przydzielono do referatu prokuratora będącego na delegacji w tej jednostce. 20 stycznia 2020 r. prokurator referent wszczął śledztwo w sprawie złożenia przez członków zarządu Stowarzyszenia Prokuratorów „Lex Super Omnia” w dniu 12 września 2019 r. w Warszawie zawiadomienia o niepopełnionym przestępstwie i fałszywym oskarżeniu Ministra Sprawiedliwości o popełnienie w dniu 06 grudnia 2016 r. w Warszawie przestępstwa przekroczenia uprawnień w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez prokuratorów Prokuratury Krajowej. Podczas prowadzonego postępowania przygotowawczego prokurator referent m.in. przesłuchała w charakterze świadka ówczesnego prezesa „Ad Vocem”. Po ponad roku prowadzenia śledztwa prokurator umorzył śledztwo wobec braku znamion czynu zabronionego. Postanowienie uprawomocniło się.

Sprawa, jak czytamy w raporcie, była dodatkowo w zainteresowaniu kierownictwa Prokuratury Regionalnej w Białymstoku, która żądała systematycznego przekazywania informacji o stanie sprawy, czy sporządzenia planu czynności śledczych. Informacje były również przekazywane do Departamentu Postępowania Przygotowawczego Prokuratury Krajowej. W raporcie wskazano również, że sprawa trafiła do Wydziału Spraw Wewnętrznych Prokuratury Krajowej, gdzie monitorowano postępowanie. Na jednej z decyzji znaleźć miał się zapisek Naczelnika Wydziału Spraw Wewnętrznych Prokuratury Krajowej "sprawę omówiono z Prokuratorem Krajowym".

- Analiza sprawy wykazała, iż wszczęcie śledztwa w niniejszej sprawie było całkowicie bezzasadne, a celem prowadzenia postępowania przez tak długi okres było wywołanie efektu mrożącego wśród prokuratorów, którzy walczyli lub rozważali włączenie się w aktywne działanie mające na celu przywrócenie praworządności w Polsce - uznał zespół powołany przez Dariusza Korneluka.

Publikacja w mediach. Przedwczesne umorzenie?

W raporcie znalazło się też drugie śledztwo i to dotyczyło publikacji portalu TV Republika. Sprawa dotyczyła ujawnienia danych śledztwa (informacji niejawnych o klauzuli „ściśle tajne”) prowadzonego przez Prokuraturę Okręgową w Warszawie, Wydział do Spraw Wojskowych. Na portalu Republiki ukazały się kopie postanowień z prowadzonego śledztwa. Zawiadomienie o przestępstwie złożył Prokurator Okręgowy w Warszawie, który stwierdził, iż w toku śledztwa nie była wydawana zgoda na kopiowanie i upublicznienie materiałów. Sprawa została skierowana do prowadzenia przez Prokuraturę Rejonową w Ostrołęce.

Prokurator referent postanowieniem z dnia 30 listopada 2018 r. umorzyła śledztwo dotyczące czterech czynów związanych z ujawnieniem wskazanych materiałów przez serwis TV Republika. Jeden z tych czynów dotyczył art. 241 KK, czyli "rozpowszechnienia publicznie, bez zezwolenia, objętych tajemnicą śledztwa wiadomości z postępowania przygotowawczego".

- Wskazać należy, że procedując w sprawie, której nadano klauzulę „ściśle tajne” w Wydziale do spraw Wojskowych Prokuratury Okręgowej w Warszawie nie zdołano dochować wszelkich
wymogów dotyczących postępowania z aktami niejawnymi. Analiza materiałów postępowania wskazuje, iż decyzja o umorzeniu była przedwczesna, a nadto koniecznym jest dokonanie oceny prawidłowości podstaw umorzenia, zwłaszcza w zakresie czynu z art. 241 k.k - czytamy w raporcie Prokuratury Krajowej.

Celem pracy zespołu, jak informuje Prokuratura Krajowa, było "dokonanie analizy wybranych spraw pozostających w zainteresowaniu opinii publicznej, pod kątem prawidłowości ich prowadzenia, zasadności podejmowanych decyzji oraz merytorycznej oceny końcowych rozstrzygnięć".